Vicomtech Zentroak eta Biobizkaiak "Biriketako minbizia ulertuz" jardunaldia antolatu dute Donostian, Europako LUCIA proiektuaren barruan

Vicomtech Zentroak eta Biobizkaiak "Biriketako minbizia ulertuz" jardunaldia antolatu dute Donostian, biriketako minbiziaren prebentzioa eta baheketa ikuspegi teknologiko eta klinikotik hobetzeko helburuarekin sortu den LUCIA proiektu europarraren esparruan.

Biriketako minbiziaren arrisku-faktoreak ikertzeko beharra errealitate bat da. Espainian eta Euskadin, biriketako minbizia dagoen hilgarrienetako bat da, eta bi sexuetan du eragina.. Guztira 22.930 heriotza izan ziren nazio mailan 2020an, eta 6.182 heriotza Euskadin 2016 eta 2020 artean. Europa mailan, minbizi oldarkor mota horrek 250.000 pertsona baino gehiago hiltzen ditu urtean. Biriketako minbizia ulertzera eta prebentzio eta detekzio goiztiarrera bideratutako politika publikoak ezartzera bideratutako estrategiek berebiziko garrantzia dute osasun-arazo horri aurre egiteko.

Egoera aldatzeko, Technion – Israel Institute of Technology buru duen LUCIA proiektuaren partzuergoak 22 kide ditu nazioarteko erakunde akademiko eta enpresarialetan, osasun-zerbitzuetan, ospitaleetan eta ikerketa-zentroetan, eta modu koordinatuan lan egiten dute biriketako minbiziaren arrisku-faktoreak identifikatzeko eta aztertzeko. Horrela, minbizi mota oldarkor hori hobeto ezagutzea da helburua, gaixotasunaren prebentzioa eta detekzio goiztiarra hobetzeko. Horretarako, sakon aztertuko dira arrisku-faktoreak, gaixotasuna eragiten duten mekanismo biologikoak eta tumoreen karakterizazioa, biriketako minbiziaren prebentzioan, detekzio goiztiarrean, diagnostikoan eta tratamenduan zehaztasun handiagoko ikuspegi medikoak hobetzeko eta ahalbidetzeko.

Hilaren 5eko jardunaldia bi saiotan banatu da. Lehenengoan, biriketako minbizia ikuspegi kliniko batetik tratatu da, izen handiko hainbat erakundetako espezialista kliniko ospetsuen esku-hartzearekin, hala nola Minbiziaren aurkako Ikerketarako Alemaniako Institutua (DFKZ), Liejako Unibertsitate Ospitalea (CHUL), Biobizkaia IIS, Alcorcón Ospitalea Fundazioa, eta Santa Creu i Sant Pau Ospitalea.

Jardunaldiaren bigarren zatian, biriketako minbizia prebenitzeko, detektatzeko eta diagnostikatzeko LUCIA proiektutik egingo diren hurbilketa eta irtenbide teknologiko berriak aurkeztu dira. Saio honetan, Technion proiektuaren zentro koordinatzaileko ikertzaile doktoreek, Nanose Medical enpresak, Heidelbergeko Unibertsitateak, Analisi Genomikoko Zentro Nazionalak (CNAG), Vicomtech-ek, Andaluziako Osasun Zerbitzuak eta Andaluziako Osasun Ikerketa Kudeatzeko Fundazio Publikoak (FISEVI) parte hartu dute.

Esku-hartze interesgarri horiek guztiek asko lagundu dute jardunaldiak planteatzen zituen helburu zehatzak betetzen:

• Biriketako minbiziaren arrisku-, prebentzio-, detekzio goiztiarreko eta tratamenduko faktoreei buruzko ezagutza klinikoak eta teknologikoak ematea.

• LUCIAren ekarpen bakarrak eremu horietako artearen egoeratik harago partekatzea, EBko minbiziaren aurka borrokatzeko planaren eta Minbiziaren Misioaren esparruan.

• Diziplina anitzeko komunitate bat sustatzea ikertzaile, industria, arduradun politiko eta profesionalentzat, biriketako minbizia hobeto ulertzeko erronkak eta irtenbideak trukatzeko eta detekzio- eta prebentzio-programa eraginkorragoak eskaintzeko.

LUCIA proiektuak Europako Batzordearen Horizonte Europa ikerketa eta berrikuntzari laguntzeko programaren 14 milioi euroko finantzaketa du, eta Minbizia Misio (Cancer Mission) berriaren parte da. Minbiziaren aurkako Borrokarako Europako Planaren (Europe 's Beating Cancer Plan) barruan ikerketa eta berrikuntzarako funtsezko tresna bat da, Europar Batasunak minbiziaren arazoari modu integral batean erasotzen saiatzeko egiten duen apustua. Misioen helburua gure erronka handienetako batzuei irtenbide zehatzak aurkitzea da, eta emaitza nabarmenak lortzea hemendik 2030era bitartean. Horrela, Minbizia Misioak, non kokatzen baita LUCIA proiektua, gure gizarteak aurre egin behar dion erronkarik handienetako bat du ardatz: minbiziaren aurkako sendabidea; eta misio horren helburu ugarien artean dago minbiziaren konplexutasuna ulertzen saiatzea (biriketako minbiziaren kasuan), medikuntzan, bioingeniaritzan, biologian edo informatikan diziplina anitzeko lankidetzaren bidez, funtsezko alderdi legal, etiko eta sozialekin batera.

2023tik 2027ra, LUCIA proiektuak EBko Minbiziaren Misioan laguntzeko lan egingo du, Horizonte Europak finantzatutako Europa osoko beste proiektu eta ikertzaile batzuekin batera, minbizi mota desberdinak ulertzera eta prebenitzera bideratuta.