5G teknologia, Vicomtechen apustu bat enpresen zerbitzura

Vicomtech-ek hasieratik teknologiaren ezagutza izan du eta hainbat foro eta itunen bidez 5G teknologiaren garapenean parte hartu du. Hau dela eta, gaur egun Vicomtech funtsezko eragilea da industria-sektoreko enpresei egokitutako konponbideak garatzeko adibidez, mugikortasunaren eta garraioaren arlokoak eta broadcastingaren eta entretenimenduaren arlokoak, besteak beste.

5G zertan datzan eta enpresen prozesuen barruan nola hedatzen ari den zehatzago jakiteko, Mikel Zorrilla doktorea elkarrizketatuko dugu, Vicomtech-eko Digital Mediaren zuzendaria.

Zergatik egin zuen Vicomtechek 5G teknologiaren aldeko apustua 2013an?

Vicomtech, Artificial Intelligence, Visual Computing & Interaction teknologietan zentro teknologiko espezializatua da eta enpresen lehiakortasunerako lan egiten du. Urteak daramatzagu teknologia eta konponbideak transferitzen, besteak beste, media sektorera, 4.0 industriara, garraioetara, energiara eta eOsasunera. Horrenbestez, eta multimedia-komunikazioetan arreta jarrita, 5G teknologiak funtsezkoak dira eta izango dira lan egiten dugun enpresei balioa ematen jarraitzeko. Ikuspegi horrekin, 5G jarduerari ekin genion 2013an, eta, gaur egun, goranzko apustua da oraindik ere. Horren ondorioz, ikerketa-taldea eta komunikazio-laborategiko ekipamendua handitu egin dira.

Zein enpresa izan daitezke onuradun? Zein sektoretan aplikatzen ari da edo aplikatzea aurreikusten da?

5G teknologiak aukera eta negozio berrien mundua zabalduko du hainbat sektoretako enpresentzat. 5G Infrastructure Association-etik, zeinaren kide garen, bertikalak identifikatzen dira, zeinetan 5G komunikazioek zuzeneko eragina izango duten, barne hartuta sektore hauek: media eta entretenimendua, automozioa, 4.0 industria, energia, aplikazio biomedikoak edo eHealth, segurtasun publikoa edo Smart Cities deiturikoak.

Adibidez, Vicomtechek ibilbide luzea egin du multimedia edukiaren banaketan, entretenimenduan eta garraio adimendunean. Media sektoreari dagokionez, Vicomtechek COGNET proiektuan parte hartu zuen. Proiektu horretan sarearen birtualizazioa eta Inteligentzia Artifizialaren erabilera landu ziren sarearen kudeaketa adimenduna eta prediktiboa egiteko, multimedia-banaketaren esperientziaren kalitatea eta kostuen arteko eraginkortasuna maximizatzeko. Gainera, Vicomtech CDN-X-ALL  proiektuaren bidez, OpenAirInterface Software Alliance-ri (Osa) ekarpen handia egin zion, FeMBMS hargailu baten software libreko lehen ezarpena emanez, IRT (Alemaniako irrati-difusiorako zentro teknologikoa, Munich) erakundearekin lankidetzan, eta teknologia hori Alemaniako irrati-hedatzaileetara transferituz.

Automobilgintzaren sektorean 5G teknologiak erabiltzeari dagokionez, Vicomtechek ibilbide luzea du ikerketa-proiektuetan, eta 5G-MOBIX nabarmentzen da. Proiektu honek 5Gren inplikazioak eta horiek etorkizuneko gidatze autonomoan duten rola aztertzen ditu, Europako mugaz gaindiko korridoreetan zentratuz.

Hala ere, beste adibide batzuk aipatzearren, industriaren eta fabrikazio aurreratuaren sektorean entrenamendu- eta mantentze-lanak urrutitik egiteko kasuak gaituko dira, Errealitate Birtual edo Areagotutako teknologien bidez, eta eOsasunaren sektorean fideltasun handiko multimedia-edukia denbora errealean banatu ahal izango da. Horrela, first responers talde batek edo hondamendi batera lehenengo eta behin joaten diren pertsonek urruneko adituak izan ahal izango dituzte pazienteen diagnostikoan laguntzeko eta denbora errealean fideltasun handiko edukia monitorizatu ahal izango dute X arraien teknologiei, ultrasoinuei eta abarri esker, modu fidagarrian.

5G aipatzen dugunean, zeri buruz ari gara? Nola definituko zenuke 5G teknologia?

5G telefonia mugikorreko sareen bosgarren belaunaldiari ematen zaion izena da. Batetik, LTE (4G izenez ezagutzen dena) sareak baino 1.000 aldiz transmisio abiadura handiagoa ahalbidetuko du. Hala ere, abantailak eta aukerak transmisio-abiadura handitzetik harago doaz:

• Errendimendu hobea eskaintzen du eremu trinkoetan, non gailu asko sartzen diren aldi berean zerbitzuetara, hala nola zuzeneko ekitaldiak kontzertu edo estadioetan jendetza masiboarekin, edo IoT industrialeko ingurune batean, non gailu konektatu asko egon baitaitezke eta informazioa aldi berean transmititu baitaiteke.
• Mugikortasun handiko konexioak ahalbidetzen ditu, 500 km/h-ko konektibitate fidagarri eta egonkorrera irits daitezkeen ibilgailuak hornituz, edo
• 10 m inguruko latentziarekin konexioak emateko gai da, denbora errealean aukera eta zerbitzu sorta bat irekiz

5G sareen benetako iraultza sareen eraldaketa digitalean oinarrituta dago. Software eta Birtualizazio teknologiek monitorizazio eta programazio dinamikoko gaitasun-sareak hornituko dituzte, eta konfigurazio eta baliabide berriak aplikatu ahal izango dituzte trafiko bolumen aldakorrari eta zerbitzuaren edo erabiltzaile taldearen mendeko errendimendu-premiei azkar erantzuteko.

Softwarek definitutako irrati-nodoen oinarri-estazioetan (ingelesez SDR Software Defined Radio) hedatzeak aukera ematen du irrati-komunikazioen sistema efiziente bat sortzeko eta kudeatzeko, non hardwarean inplementatzen ziren osagai tipiko batzuk softwarearen bidez inplementatu eta hedatu ahal izango diren. Gainera, sareko nodo eta funtzioen birtualizazioak (ingelesez NFV Network Function Virtualization) sarearen eraginkortasun operatiboa hobetzea ahalbidetuko du, unean uneko premiei erantzuteko sare dimentsionatu batekin, gastu operatiboa murriztuz sarearen zati batzuk erabilerarik gabe daudenean eta sareko baliabideak areagotuz eskariak hala eskatzen duenean. Gainera, Network Slicing deritzon kontzeptuak hardware azpiegitura bakar baten gainean hainbat sare birtualen elkarbizitza ahalbidetuko du, horrela, sarea konpartimentatu ahal izango da eta konpartimentu bakoitzaren beharrak erabileraren arabera pertsonalizatu ahal izango dira.

Bestalde, Multi-access Edge Computing (MEC) izenekoak Cloud Computing aukerak eskaintzen dizkie aplikazioen garatzaileei Edgean (edo sarearen ertzean); horrela, oso latentzia txikia eskain diezaiekete, eta denbora errealean eskura dezakete irrati sareko informazioa, aplikazioek berek erabil dezaketena.

Teknologia horiek guztiek, 5G barne, orain arte egingarriak ez ziren zerbitzuak eta komunikazioak ahalbidetuko dituzte.

Zer ekarpen egin diezaieke Vicomtechek bere prozesuetan 5G teknologia txertatu nahi duten enpresei?

 5Gk ekarriko duen paradigma-aldaketa nagusietako bat irekitasuna eta malgutasuna izango da, enpresek sarea pertsonalizatu eta beren beharretara egokitu ahal izan dezaten, slicing-ari, Edgeko baliabideei eta abarri esker. Beraz, 5Gk sarea operadore batek kudeatutako kutxa beltz gisa ikusteko aukera emango du, eta enpresei "neurrira egindako jantzi" bat egiteko aukera emango die, beren kasuaren behar espezifikoei erantzuteko. Erabilera: baliabideen hedapena Edge-n, datuen eta konexio kritikoen fidagarritasuna bermatzea, latentzia maximoa bermatzea, banda-zabalera eskuragarriaren fidagarritasuna lortzea, 
Hala ere, gaur egun, oraindik ere zaila da "neurrira egindako jantzi" hori enpresen zerbitzura nola aplikatu jakitea; izan ere, 5G-ko egungo merkataritza-hedapenek estandarra partzialki baino ez dute ezartzen oraindik, eta estandarraren etorkizuneko bertsioetan pixkanaka txertatzen joango dira haren onura potentzial guztiak, eta, horrela, merkataritza-hedapenetan txertatzen joango dira.

Vicomtechek estandarra eta haren ezarpen pilotuak ezagutzen ditu, eta enpresa bakoitzarentzat "neurrira egindako jantziak" sortzeko aukera ematen du, enpresa bakoitzaren beharrizan berezietan zentratuz, bai eta ingurune bakoitzean negozioaren bideragarritasunerako kritikoak diren KPIak ere. 

Gainera, Vicomtechek 5G neutroko sareko ekipamendua du, hau da, ez dago inongo operadoreren mende, eta etengabe garatzen ari da 5Gko ezaugarri berrien arabera.

Beraz, zerbitzuak eta erabilera-kasuak garatu, inplementatu eta balidatu ditzake, gerora sare komertzial batekin erabat elkarreragingarriak izango direnak.