Abian da CARAMEL proiektu europarra, Osasun Kardiobaskularrean prebentzio pertsonalizatua bultzatzeko Euskal Autonomia Erkidegoko sei erakunderekin

Europako hainbat herrialdetako 25 bazkide eta entitate, tartean sei euskal erakunde, elkartu ziren abenduaren 4an eta 5ean Donostiako CARAMELen hasieran. Horizon Europe programak finantzatutako proiektua gaixotasun kardiobaskularren prebentzio pertsonalizaturako estratifikazio-ikuspegi berritzaile bat garatzeko eta baliozkotzeko sortu da, trantsizio menopausikoaren inguruko adin ertaineko emakumeetan (40-60 urte), abangoardiako teknologia digitalei esker.

Emakumeen osasun kardiobaskularra ase gabeko premia kliniko urgentea da, Kardiologiako Europako Elkarteak (ESC) jakinarazi duenez. BBI da Europar Batasuneko emakumeen heriotza-kausa nagusia, 65 urte bete baino lehen hildako emakumeen % 17rekin (Kardiologiaren Europako Elkartea-ESC, 2020). Era berean, GBIko gertaera ez-fatal asko aurkezten ditu adin goiztiarrean, eta ondorioak izaten ditu bizitzan zehar. GBIa infradiagnostikatuta, gutxiegi ulertuta eta gutxi ulertuta dago, eta bereziki garrantzitsua da prebentzioa menopuasiaren inguruko aldian, non emakumearen arrisku kardiobaskularrak gora egiten duen.

Testuinguru horretan sortu zen CARAMEL proiektua, Vicomtech-en koordinaziopean, 40 eta 60 urte bitarteko emakumeei zuzendutako prebentzio pertsonalizatuko eredu berritzailea eskaintzen duena. Proiektua estratifikazio-eredu batean oinarritzen da, eta eredu horrek emakumearen arrisku-faktore gehigarri espezifikoak hartzen ditu kontuan BBIren arrisku-ereduen barruan. Gainera, arrisku kardiobaskularraren ebaluazioa hobeto pertsonalizatu nahi da, historia klinikoetan, irudi diagnostikoetan eta abarretan dagoen informazioa erabiliz, baita markatzaile molekularretan edo irudikoetan oinarritutako teknologia berriak ere.

Arrisku pertsonalizatuaren ebaluaziotik abiatuta, prebentzio pertsonalizatuko ikuspegi berritzaile bat proposatzen da, ezagutzan eta autoebaluazioan oinarritua, baita arriskuen autokudeaketan ere, teknologia digital berritzaileak erabiliz, emakumeak ahaldunduz haien osasun kardiobaskularra optimizatzeko.

Hori garatzeko, CARAMELek proposatu du hainbat datu-iturri erabiltzea gordailu klinikoetan edo aurretiazko ikerketa-azterlanetan. Gainera, azterketa kliniko bat egingo du Europa osoko 3000 emakumerekin, horietako 600 Gipuzkoan, arrisku-ereduak garatzeko eta emakumeek bizitzaren etapa horretan prebentzioarekin alderatuta dituzten beharrak hobeto ulertzeko. Ondoren, 600 emakumerekin azterlan bat egingo du, prebentzio-estrategia berriak ebaluatzeko.

CARAMEL Europar Batasunaren babespean dago, Horizonte Europa programaren 12 milioi euroko finantzaketarekin. Proiektuak 60 hilabeteko iraupena du, eta Europako 25 bazkidek parte hartzen dute. Bazkide horietako sei Euskadiko zentroak dira: ULMA Medical Technologies, CICbioGUNE, Keralty SAS, Biokeralty, A3Z Advanced, Biogipuzkoa eta proiektuaren koordinatzailea, Vicomtech.